Τι σημαίνει όμως αυτό και πως μπορεί να πραγματοποιηθεί; Η συνολική παρακράτηση φόρου από το μισθό σημαίνει ότι ένας μισθωτός κατά πάσα πιθανότητα θα έχει μείωση στον μηνιαίο μισθό του καθώς ο εργοδότης του, πέραν της παρακράτησης 20% που διενεργεί, θα είναι υποχρεωμένος να διενεργήσει περισσότερη παρακράτηση διότι ο μισθωτός κατέχει εισοδήματα από άλλες πηγές λ.χ. ενοίκια τα οποία δημιουργούν επιπλέον ετήσια υποχρέωση.

Για παράδειγμα αν ένα μισθωτός με 15.000 ευρώ εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και 3.000 εισόδημα από ενοίκια πληρώνει ως εξής: 15.000 ευρώ επί 22% φόρος μισθωτών υπηρεσιών = 3.300 ευρώ το χρόνο το οποίο επιμερίζεται από τον εργοδότη στο έτος στους μηνιαίους μισθούς και αποδίδεται στο κράτος. Δηλαδή 3.300 / 14 μισθοί = 235,71 ευρώ το μήνα παρακράτηση. 

Στο τέλος του έτους ο ίδιος μισθωτός, με την εκκαθάριση της δήλωσης θα πλήρωνε τις μικρές διαφορές μεταξύ παρακρατούμενου και φόρου που αναλογεί καθώς και όλο το φόρο για τα ενοίκια δηλαδή 3.000 ευρώ επί 11% φόρο και επί 55% προκαταβολή, το σύνολο 511 ευρώ περίπου. Με το νέο σύστημα παρακράτησης, το κράτος θα απαιτήσει από τον εργοδότη να επιμερίσει αυτά τα 511 ευρώ στους 14 μισθούς του αργαζόμενου ώστε να παρακρατηθούν με μια επιβάρυνση 36,5 ευρώ περίπου το μήνα ώστε στο τέλος με την εκκαθάριση η φορολογική υποχρέωση του μισθωτού να τείνει τελικά στο μηδέν. 

Το σύστημα αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο ως παγκόσμια φορολογική πρακτική. Εφαρμόζεται πολλά χρόνια τώρα στις ΗΠΑ και την Αυστραλία με το περίφημο σύστημα PAYG ή pay as you go και κυρίως εφαρμόζεται από το 1944 στο Ηνωμένο Βασίλειο με το σύστημα PAYE ή pay as you earn. 

Το σύστημα των ΗΠΑ, γνωστό ως pay as you go, δίνει την υποχρέωση στον φορολογούμενο να παρακολουθεί τα εισοδήματα του μέσα στη φορολογική χρονιά και εφόσον μεταβάλλονται είτε θετικά είτε αρνητικά έχει την υποχρέωση να συμπληρώσει ένα ειδικό έντυπο W-4 του IRS, το οποίο παραδίδει στον εργοδότη του με εντολή να αυξήσει ή να μειώσει την παρακράτηση φόρου του ανάλογα. 

Αν για παράδειγμα η παρακράτηση φόρου από το μισθό του είναι 10 χιλιάδες δολάρια αλλά ξαφνικά τον Ιούνιο νοικιάζει το σπίτι του που ήταν ανοίκιαστο καιρό, τότε ενημερώνει τον εργοδότη του να κάνει επιπλέον παρακράτηση στο μισθό στου ώστε να καλύψει και το ενοίκιο. Το ίδιο πρέπει να κάνει εφόσον υπάρχει και κάποια μεγάλη αλλαγή στη ζωή του αν πχ παντρευτεί ή κάνει παιδιά, επειδή αυτό αλλάζει τον συντελεστή του φόρου, θα πρέπει να συμπληρωθεί το ίδιο έντυπο που εξουσιοδοτεί τον εργοδότη να αλλάξει την παρακράτηση στα καινούργια δεδομένα. 

Αν κάποιος ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα πως δουλεύει το αμερικάνικο σύστημα μπορεί να κατεβάσει το σχετικό οδηγό της IRS no 515 για παρακρατούμενους φόρους. Στο Ηνωμένο Βασίλειο τα πράγματα είναι παρόμοια. Μάλιστα το Απρίλιο του 2013 ο PAYE άλλαξε καταργώντας τις περισσότερες φόρμες που συμπληρώνονταν και έχει φόρος σε πραγματικό χρόνο ή real time. 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο οι υποχρεώσεις παρακράτησης υπολογίζονται με βάση τα εισοδήματα όλου του χρόνου όπως είχαν διαμορφωθεί την τελευταία φορολογική χρονιά. Εδώ, αν οι υποχρεώσεις του φορολογούμενου εξαντλούνται με την παρακράτηση αυτή τότε ο πολίτης δεν έχει άλλη υποχρέωση και δεν οφείλει να καταθέσει ούτε καν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στο τέλος του έτους. Αν τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα με έσοδα που δεν έχουν παρακράτηση τότε θα πρέπει να γίνει δήλωση. 

Διάφορες παραλλαγές χρησιμοποιούνται και σε όσες χώρες είναι ή ήταν κάτω από το Αγγλικό στέμμα όπως πχ η Ιρλανδία, η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς κ.λ.π. Στην υπόλοιπη Ευρώπη υπάρχει ποικιλία συστημάτων. Σε όλες τις χώρες υπάρχει παρακράτηση φόρου στις τακτικές πληρωμές π.χ. μισθών, αλλά όχι αναγκαία στο σύνολο των εισοδημάτων. 

Με βάση τα παραπάνω βλέπουμε ότι στην Ελλάδα θα επιχειρηθεί το πρότυπο του Ηνωμένου Βασιλείου με την υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης τον επόμενο. Ουσιαστικά δεν απλοποιείται η φορολογική δήλωση, όπως γενικά ακούγεται, αλλά επιμερίζονται οι υποχρεώσεις σε όλο το έτος. Βασική επίπτωση στα δημόσια έσοδα είναι η άμεση είσπραξη του φόρου καθώς με το νέο σύστημα η παρακράτηση του συνόλου του φόρου θα προηγείται της οποιασδήποτε άλλης εξόφλησης υποχρέωσης με την είσπραξη του μισθού. 

Ως εκ τούτου οι φόροι θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα και προφανώς θα μειωθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία τουλάχιστον από τη στιγμή εφαρμογής και έπειτα. Στην Ελληνική περίπτωση προφανώς το επιπλέον ποσό του φόρου θα το ενημερώνει η ΓΓΠΣ στον εργοδότη με βασική επίπτωση ότι η ύπαρξη επιπλέον παρακρατούμενου φόρου ουσιαστικά αποκαλύπτει στον εργοδότη ότι ο εργαζόμενος έχει επιπλέον εισοδήματα και με μια μικρή μαθηματική πράξη μπορεί κάποιος να βρει και πόσα είναι αυτά. Δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει τι επίπτωση θα έχει αυτό όταν σε καταστάσεις ύφεσης και υψηλής ανεργίας ο εργοδότης θα κληθεί να λάβει αποφάσεις απώλειας θέσης εργασίας ή άλλων μειώσεων. 

Επίσης μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα η παρακράτηση όταν ο εργοδότης απαιτεί αποκλειστικότητα εργασίας ή γνωστοποίηση πρόσθετης εργασίας σε άλλο φορέα από τον εργαζόμενο. Τέλος θα έχει ενδιαφέρον να υπολογίσει κανείς τις στρεβλώσεις και τις ακρότητες των παρακρατήσεων που θα συμβεί σε μικρούς μισθούς και συντάξεις όταν η παρακράτηση φόρου από τα λοιπά έσοδα του φορολογούμενου μπορεί να μειώνει το μισθό στο μισό ή να εξαφανίζει μια πολύ μικρή βασική σύνταξη. Με το επίπεδο συντάξεων στην Ελλάδα, κάτι τέτοιο δεν απέχει πολύ από το να γίνει πραγματικότητα. 

Πέραν των ως άνω περιπτώσεων, το μόνο θετικό για το φορολογούμενο θα είναι ότι ουσιαστικά θα έχει δια βίου 12 δόσεις στο φόρο εισοδήματος του, ακόμη και αν προπληρώνει το φόρο αυτό. Μένει να δούμε τουλάχιστον αν με τη νέα λογική ληφθούν και άλλες αποφάσεις για την προκαταβολή φόρου σε διάφορες περιπτώσεις καθώς ειδικά στα ενοίκια, αν εφαρμοστεί το σύστημα pay as you earn, μάλλον δεν θα έχει λόγο εφαρμογής.

www.forologikanea.gr