Του Γεωργίου Πανταζή
Οικονομολόγου, Φοροτεχνικού, Δ/νων της  εταιρείας  EUROPEAN TAX SYMMETRY.

Το σύστημα άνοιξε, οι εφημερίδες και το διαδίκτυο γέμισε από οδηγίες για την ορθή υποβολή της ηλεκτρονικά υποβαλλόμενης δήλωσης, πως θα πάρουμε κωδικούς για το taxis, πως θα κατεβάσουμε τις βεβαιώσεις αποδοχών ΙΚΑ, ΟΓΑ και ΝΑΤ, από το ιντερνέτ.

 

 Πέντε περίπου χιλιάδες φορολογούμενοι υπέβαλλαν , μέχρι την Δεύτερα το απόγευμα την δήλωση τους, όπως μάθαμε από τα δελτία ειδήσεων.

 

 Εκείνο που δεν έχει επισημανθεί από όλους είναι το πρόβλημα των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης. Ένα πρόβλημα που κάθε χρόνο, όσο μειώνονται οι αποδοχές των φορολογουμένων και όσο απολύονται εργαζόμενοι, αυξάνει σε σημασία και οδηγεί φορολογούμενους που τον καιρό των παχιών αγελάδων, πήραν ένα σπίτι ή ένα καλό αυτοκίνητο, σήμερα να πληρώνουν φόρο για εισοδήματα που δεν έχουν.

 

 Όχι μόνο πληρώνουν επιπλέον φόρο, αλλά και «πέναλτι», μιας και φορολογούνται με τα τεκμήρια υπολογίζοντας όμως τις αποδείξεις με το εισοδήματα τους.

 

 Αποτέλεσμα να πληρώνουν και το «πέναλτι» του 10%.

 

Πως γίνεται αυτό:

 

 

 

Αν για παράδειγμα κάποιος έχει εισόδημα 10.000 ευρώ, θα πρέπει να δηλώσει στον κωδικό 049 10.000 Χ 25% = 2.500 αποδείξεις.

 

 Δεν έχει υπολογίσει όμως ότι ένα σπίτι που κατοικεί και ένα αυτοκίνητο , ένα σπίτι πατρικό στο χωριό συν η πάγια αντικειμενική δαπάνη των 3.000 για άγαμο και 5.000 για έγγαμο, βγάζουν τεκμαρτό εισόδημα 15.000.

 

Έτσι θα φορολογηθεί στις 15.000 και θα πρέπει να είχε βάλει 15.000 Χ 25%= 3.750 ευρώ αποδείξεις.

 

 Άρα θα πληρώσει και «πέναλτι» 125 ευρώ (3.750-2.500 = 1.250 Χ10% ).

 

Ας υπενθυμίσουμε τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης, πως υπολογίζονται και τι θα μας επιβαρύνουν επιπλέον.

 

      1) Αντικειμενική Δαπάνη Κατοικίας

 

 Ο προσδιορισμός της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης κατοικίας υπολογίζεται για όλες τις κατοικίες είτε αυτές είναι ιδιόκτητες και ιδιοκατοικούμενες, είτε είναι μισθωμένες, κύριες και δευτερευούσης και γίνεται κλιμακωτά ανάλογα µε την επιφάνεια των κύριων και βοηθητικών χώρων αυτής.

 

Σύμφωνα δε µε την αιτιολογική έκθεση του Ν. 3842/2010, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης υπολογίζεται µε βάση τις δαπάνες συντήρησης, επισκευής, τις πάγιες καταναλώσεις (ηλεκτρικό, τηλέφωνο, νερό) και τις δαπάνες λειτουργίας αυτής (π.χ. για μεγάλες κατοικίες καθαρίστριες, κηπουροί, ασφάλειες κ.λπ.) και µε συντελεστές βαρύτητας

 

µε βάση την τιμή ζώνης της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο, ώστε να προκύπτουν μεγαλύτερα ποσά δαπανών διαβίωσης για ακίνητα που βρίσκονται σε ακριβές περιοχές.

 

Βέβαια αυτά που λογίζονται σήμερα σαν τιμές υπολογισμού, τόσο για την αντικειμενική δαπάνη κατοικίας, αλλά και γενικότερα για τις αντικειμενικές δαπάνες, δεν έχει καμία σχέση με το πνεύμα και το γράμμα τους ν.3842/2010.

 

Πως θα ξέρω ποια είναι η αντικειμενική δαπάνη ;

 

 Για τον υπολογισμό της αντικειμενικής δαπάνης, πρέπει να έχετε δύο στοιχεία . Την τιμή ζώνης (θα την βρείτε από τον λογαριασμό της ΔΕΗ) και τα ακριβή τετραγωνικά .

 

Παράδειγμα (Επιφάνεια κύριων χώρων 130 τ.µ. και βοηθητικών χώρων 20 τ.µ.)

 

 

 

α) Τρόπος προσδιορισμού αντικειμενικής δαπάνης

 

  α) Αν η κατοικία μισθώνεται ορισμένους μήνες μέσα στο έτος, τα ετήσια ποσά της αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης θα επιμερίζονται µε βάση τους μήνες που διαρκεί η

 

μίσθωση.

 

  Παράδειγμα

 

Φορολογούμενος διαμένει σε μισθωμένη κατοικία από την 1^η Απριλίου μέχρι και την 31^η

 

Δεκεμβρίου. Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη της κατοικίας αυτής είναι 5.250,00 ευρώ. Η αντικειμενική δαπάνη που βαρύνει το φορολογούμενο είναι 3.937,50 ευρώ και προκύπτει ως ακολούθως :

 

 

 

_5.250,00 χ ⁹ _= 3.937,50

 

¹²

 

 β) Προκειμένου για δευτερεύουσες εξοχικές κατοικίες δεν ισχύει πλέον ο περιορισμός της ετήσιας δαπάνης διαβίωσης που προκύπτει από αυτές, σε τρεις μήνες το έτος.
γ) Δεν υπολογίζεται ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης στις περιπτώσεις των κενών κατοικιών. Προκειμένου για κατοικίες που παραμένουν κενές για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών, απαιτείται η προσκόμιση φωτοαντίγραφων λογαριασμών της ∆.Ε.Η. ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινοχρήστων κ.λπ.) από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενόγια όλο το υπ’ όψιν διάστημα.

 

 δ) Με την εγκύκλιο ΠΟΛ. 1135/4.10.2010 έγινε δεκτό ότι δεν υπολογίζεται αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης για δευτερεύουσες κατοικίες που μισθώνουν μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού για τουριστικούς λόγους.

 

 ε) Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας του ακινήτου, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης θα υπολογίζεται µε βάση τη συνολική επιφάνεια της κατοικίας και στη συνέχεια θα γίνεται ο επιμερισμός της, μεταξύ των συνιδιοκτητών, µε βάση τα ποσοστά συνιδιοκτησίας τους. Διευκρινίζεται ότι, σε περίπτωση συνιδιοκτησίας μιας κατοικίας (π.χ. από δύο συνιδιοκτήτες όπου ο ένας έχει παραχωρήσει τοποσοστό ιδιοκτησίας του στον άλλο προκειμένου ο τελευταίος να χρησιμοποιήσει την κατοικία στο σύνολό της), η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης που προκύπτει από τη συνολική επιφάνεια της κατοικίας θα βαρύνει τον ιδιοκτήτη που χρησιμοποιεί την κατοικία αυτή.

 

 στ) Οι κατοικίες που ενοικιάζονται από φοιτητές που σπουδάζουν σε πόλη διαφορετική από αυτή που είναι η κύρια κατοικία του φοιτητή, αποτελούν αντικειμενική δαπάνη του γονέα και η κατοικία λογίζεται ως δευτερεύουσα κατοικία.

 

 Η χρήση του Ε2 στην δήλωση κενών κατοικιών.

 

 Το έντυπο Ε2 θεωρείτε ως το έντυπο που δηλώνονται τα εισοδήματα από την ενοικίαση ή την ιδιόχρηση ακινήτων. Αυτό άλλαξε με την εφαρμογή των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης.

 

Έτσι στο έντυπο Ε2 δηλώνουμε πέρα από τα ενοικιαζόμενα ή ιδιοχρησιμοποιούμενα ή δωρεάν παραχωρούμενα ακίνητα, δηλαδή τα ακίνητα που φέρνουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα , δηλώνουμε και τα ακίνητα που είναι κενά ή χρησιμοποιούνται για μικρό χρονικό διάστημα και μας απαλλάσσουν από την αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης.

 

 

 

ΠΡΟΣΟΧΗ:

 

α) Μια από τις αλλαγές στον νέο έντυπο στον πίνακας 5, προστέθηκα οι κωδικοί 205 και 206. Στους κωδικούς αυτούς οι φορολογούμενοι θα αναγράψουν τους αριθμούς παροχής της πρώτης δευτερεύουσας και της δεύτερης δευτερεύουσας κατοικίας τους.

 

Ο κωδικός για την αναγραφή του αριθμού παροχής της κύριας κατοικίας έχει προστεθεί από την περσινή φορολογική δήλωση.

 

Θα τον αναζητήσετε στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος που σας αποστέλλονται από τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας ή πάνω στον μετρητή κατανάλωσης. Θα αναγράψετε τα εννέα πρώτα ψηφία χωρίς κενά. Στην περίπτωση που στο ακίνητο δεν υπάρχει μετρητής κατανάλωσης για να ηλεκτροδοτείται θα συμπληρώσετε 999999999.

 

β) Επισημαίνεται ότι οι νομιμοποιήσεις των ημιυπαίθριων χώρων σύμφωνα με το Ν.3843/2010 θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στη συμπλήρωση του υποπίνακα της περ. α΄.

 

Επίσης, οι νομιμοποιήσεις αυθαίρετων κατασκευών και αυθαίρετων αλλαγών χρήσης (υπόγεια και πατάρια) που πραγματοποιήθηκαν με τους Ν.4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α΄/21.9.2011) και Ν.3843/2010 (ΦΕΚ 62/Α΄/28.4.2010), μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών νομιμοποίησής τους θα συμπεριληφθούν στις δηλώσεις του οικονομικού έτους 2013 και στο εξής.

 

γ) Όταν κάποια από τις παραπάνω κατοικίες βρίσκεται σε περιοχή εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, τότε στα στοιχεία του ακινήτου θα γραφτεί μόνο ο νομός και ο δήμος ή κοινότητα, κατά περίπτωση.

 

δ) Σε περίπτωση φιλοξενίας , αναγράψτε στον κωδικό 801 τον ΑΦΜ του προσώπου που σας φιλοξενεί και συμπληρώστε τους κωδικούς 092, 091 και 097. (Οι φιλοξενούμενοι δεν βαρύνονται με την αντικειμενική δαπάνη κατοικίας)

 
      2) Επιβατηγά ιδιωτικής χρήσης

 

 Ο προσδιορισμός της δαπάνης διαβίωσης που προκύπτει από τα επιβατηγά ιδιωτικής χρήσης πραγματοποιείται ανάλογα µε τα κυβικά του αυτοκινήτου, µε βάση το κόστος τελών κυκλοφορίας, ασφαλίστρων, καυσίμων και δαπανών συντήρησης.
Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη δεν εφαρμόζεται για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης που διαθέτουν πιστοποιητικό αυθεντικότητας το οποίο εκδίδεται από διεθνή ή ημεδαπό φορέα που έχει αρμοδιότητα να εκδίδει τέτοιο πιστοποιητικό, καθώς και για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης τα οποία είναι ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους σε ποσοστό τουλάχιστον 67%.

Ως επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους θεωρούνται εκείνα που διασκευάσθηκαν ύστερα από άδεια της αρμόδιας αρχής για να οδηγούνται από πρόσωπα που παρουσιάζουν κινητική αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%) ή για να μεταφέρουν αυτά τα πρόσωπα μαζί με τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για τη μετακίνησή τους.

 

Στις περιπτώσεις εταιριών ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή περιορισμένης ευθύνης ή ανωνύμων ή αστικών, καθώς και των κοινωνιών και κοινοπραξιών που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι οποίες έχουν στην κυριότητα ή στην κατοχή τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης, η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί σε αυτά λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη των:

 

α) ομόρρυθμων ή απλών, εκτός των ετερόρρυθμων, εταίρων ή κοινωνών ή μελών της κοινοπραξίας φυσικών προσώπων, επιμεριζόμενη μεταξύ αυτών κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρία, προκειμένου περί ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή αστικών εταιριών ή στην κοινωνία ή στην κοινοπραξία,

 

β) των φυσικών προσώπων, μελών της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης, επιμεριζόμενη μεταξύ αυτών, κατά το ποσοστό συμμετοχής του καθενός στην εταιρία περιορισμένης ευθύνης, όταν οι διαχειριστές αυτής δεν είναι εταίροι της,

 

γ) των διαχειριστών της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης που είναι και εταίροι της, επιμεριζόμενη μεταξύ αυτών κατά το ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρία περιορισμένης ευθύνης και

 

δ) των διευθυνόντων και εντεταλμένων συμβούλων, διοικητών ανωνύμων εταιριών και προέδρων των διοικητικών συμβουλίων τους, επιμεριζόμενη ισομερώς μεταξύ τους.

 

Η αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει βάσει επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης, του οποίου κύριος ή κάτοχος είναι ανήλικο τέκνο, λογίζεται ως αντικειμενική δαπάνη του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και αν αυτός έχασε τη γονική μέριμνα, του άλλου γονέα.

 

Αν αποκτηθεί ή μεταβιβασθεί με οποιονδήποτε τρόπο επιβατικό αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης κατά τη διάρκεια του έτους, η αντικειμενική δαπάνη περιορίζεται σε τόσα δωδέκατα όσοι και οι μήνες κυριότητας ή κατοχής του αυτοκινήτου. Διάστημα μεγαλύτερο από δεκαπέντε (15) ημέρες λογίζεται ως ολόκληρος μήνας.

 

 3)        _{Αντικειμενική δαπάνη ιδιωτικών σχολείων.}

 

 

Αντικειμενική δαπάνη ιδιωτικών σχολείων (Δαπάνη ανά μαθητή)
Νηπιαγωγείο	Δημοτικό	Γυμνάσιο – Λύκειο
Όπως η δαπάνη αυτή προκύπτει από τις σχετικές αποδείξεις παροχής υπηρεσιών
Εξαιρούνται τα εσπερινά γυμνάσια και λύκεια και τα ειδικά σχολεία ατόμων µε ειδικές Ανάγκες

 

 

 

 

 

Προσοχή : Στην περίπτωση διαζευγμένων γονέων όπου άλλος γονέας βαρύνεται µε τα τέκνα και άλλος καταβάλλει τις δαπάνες διδάκτρων των τέκνων, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης θα βαρύνει τον γονέα που καταβάλλει τις δαπάνες αυτές.

 

 4)       _{Αντικειμενική δαπάνη βοηθητικού προσωπικού.} 

 
 

 

Αντικειμενική δαπάνη βοηθητικού προσωπικού (Δαπάνη ανά απασχολούμενο)
Οικιακοί βοηθοί	Οδηγοί αυτοκινήτων	Δάσκαλοι	Λοιπό προσωπικό
Όπως η δαπάνη αυτή προκύπτει από το εκάστοτε κατώτατο όριο αμοιβών για την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων

 

 

 

 Προσοχή : Η αντικειμενική δαπάνη δεν εφαρμόζεται όταν ο φορολογούμενος απασχολεί έναν µόνο οικιακό βοηθό, ή όταν ο ίδιος ή πρόσωπο που συνοικεί µε αυτόν και τον βαρύνει, έχει αναπηρία 67% και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή είναι ηλικίας άνω των 65 ετών και απασχολεί ένα νοσοκόμο.

 

 Τέλος, από τη ΓΓΠΣ, θα προστίθεται η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη που ορίζεται σε 3.000 ευρώ προκειμένου για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.

 

Σύμφωνα με τον ν.4110/2013 , αν ο φορολογούμενος δεν έχει εισόδημα, πραγματικό ή τεκμαρτό, δεν υπολογίζεται και η ετήσια δαπάνη διαβίωσης. Άρα αν ο φορολογούμενος δεν έχει κανένα εισόδημα δεν χρειάζεται να βάλει στον κωδικό 049 , αποδείξεις.

 

 

 

Να υπενθυμίσουμε ότι οι κάτοικοι εξωτερικού , που δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα, δεν υπόκεινται σε αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης.